02 sty Kto musi zapłacić zachowek? Cz. 3
Zgodnie z prawem w pierwszej kolejności do zapłaty zachowku zobowiązani są spadkobiercy oraz zapisobiercy windykacyjni. O zachowku w ich przypadku pisaliśmy w artykule „Kto musi zapłacić zachowek? Cz. 1”. W sytuacji, kiedy nie jest możliwe uzyskanie zachowku od przedstawicieli tych dwóch grup, można starać się o uzyskanie zachowku od osób, które za życia spadkodawcy otrzymały darowiznę. Piszemy o tym we wpisie „Kto musi zapłacić zachowek? Cz. 2”.
Od 22 maja 2023 r. w polskim porządku prawnym zaczęły obowiązywać przepisy ustawy z 26 stycznia 2023 roku o fundacji rodzinnej. W związku z tą ustawą pojawiła się w polskim prawie spadkowym kolejna grupa osób, które również mogą zostać zobowiązane do zapłacenia zachowku.
Właśnie tej kwestii poświęcimy dzisiejszy wpis.
Z tego artykułu dowiesz się:
Czym jest fundacja rodzinna?
Jednym z głównych celów fundacji rodzinnej jest ochrona majątku przed rozdrobnieniem związanym ze spadkobraniem. Dzięki fundacji rodzinnej możliwe jest przekazanie majątku członkom rodziny w sposób umożliwiający korzystanie z niego wyłącznie przez beneficjentów wskazanych przez fundatora tej instytucji i to na zasadach wskazanych przez niego w statucie tej fundacji.
Majątek fundacji wyłączony jest z dziedziczenia ustawowego i przechodzi na następców prawnych wskazanych przez fundatora zgodnie z ustalonymi przez niego zasadami.
Zgodnie z prawem, osoby uprawnione do dziedziczenia, które nie zostały wskazane przez fundatora jako uprawnione do przejęcia majątku, mają prawo do zachowku z majątku fundacji rodzinnej.
Żądanie zachowku od fundacji rodzinnej przez spadkobiercę ustawowego fundatora
Spadkobierca ustawowy fundatora, który nie został uwzględniony wśród osób uprawnionych do przejęcia majątku fundacji rodzinnej, w razie śmierci fundatora ma prawo do żądania zachowku od fundacji rodzinnej.
W takim przypadku, przy obliczaniu zachowku konieczne jest doliczenie do spadku także funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej, który wniósł spadkodawca. Dotyczy to sytuacji, w której fundacja nie została ustanowiona w testamencie oraz w przypadku mienia, w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej, jednak w wysokości nie wyższej niż fundusz założycielski fundacji rodzinnej wniesiony przez spadkodawcę.
Dlaczego ograniczono wysokość odpowiedzialności w sytuacji otrzymania mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej?
Wynika to z faktu, że fundacja rodzinna może posiadać majątek pochodzący z następujących źródeł:
od fundatora (fundusz założycielski),
z zysków generowanych przez ten majątek na skutek własnej działalności (nie uwzględnia się ich przy obliczaniu zachowku),
ze spadków, zapisów windykacyjnych, zapisów zwykłych i darowizn przekazanych przez fundatora albo przez inne osoby (do nich stosuje się dotychczasowe zasady obliczania zachowku).
W związku z powyższym, majątek fundacji rodzinnej uwzględniany przy obliczaniu zachowku powinien pochodzić wyłącznie od spadkodawcy.
Gdyby nie istniało takie ograniczenie, przy obliczaniu zachowku doliczano by również majątek, który nie był wcześniej własnością spadkodawcy. W takiej sytuacji osoby uprawnione otrzymywałyby majątek większy niż w przypadku, gdyby fundacji rodzinnej nie założono.
O tym, w jakich sytuacjach fundusz założycielski nie będzie zaliczany do zachowku oraz czy beneficjent fundacji rodzinnej ma prawo do zachowku piszemy w naszym następnym artykule „Fundacja rodzinna – dziedziczenie majątku„.
O tym, w jakiej wysokości przysługuje zachowek i co należy wziąć pod uwagę przy jego wyliczaniu piszemy w artykule „Ile wynosi zachowek?”, natomiast o grupach osób najbliższych, którym przysługuje prawo do otrzymania zachowku piszemy we wpisie „Zachowek – komu przysługuje?„. Dodatkowo o tym, czym jest zachowek można przeczytać we wpisie „Czym jest zachowek?„.
Skontaktuj się z nami