05 wrz Umowa o dożywocie – co to takiego?
Umowa o dożywocie jest rodzajem umowy cywilnoprawnej. Została uregulowana w art. 908-916 Kodeksu cywilnego. W umowie tej zbywca (właściciel nieruchomości) zobowiązuje się przenieść własność nieruchomości na nabywcę. W zamian za to, nabywca zobowiązuje się w umowie o dożywocie zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie.
W praktyce umowy dożywocia zawierane są przez członków rodziny, choć prawo nie narzuca obowiązku pokrewieństwa pomiędzy zbywcą i nabywcą.
Z tego artykułu dowiesz się:
Na czym polega zapewnienia dożywotniego utrzymania?
Obowiązki nabywcy względem zbywcy (inaczej zwanego dożywotnikiem) ustalają obie strony umowy o dożywocie. Jeśli tego nie uczynią, to zapis art. 908 § 1 k.c. dokładnie wskazuje te obowiązki. Zgodnie z art. 908 § 1 k.c., nabywca nieruchomości powinien:
przyjąć dożywotnika jako domownika,
dostarczać wyżywienia,
zapewnić ubranie,
zapewnić mieszkanie,
pokrywać koszty światła i opału,
zapewnić pomoc i pielęgnowanie w chorobie,
sprawić pogrzeb.
Zgodnie z prawem istnieje możliwość modyfikacji zakresu obowiązków nabywcy poprzez odpowiednie zapisy w umowie o dożywocie.
Podstawowy zakres obowiązków nabywcy wobec dożywotnika, (wskazanych w art. 908 § 1 k.c.), może zostać:
rozszerzony,
zawężony,
w niektórych sytuacjach prawnych zamieniony na rentę dożywotnią.
W jakich sytuacjach można zmienić treść stosunku dożywocia?
Jak wspominaliśmy powyżej, prawo dopuszcza zmianę treści stosunku dożywocia, ale tylko w określonych sytuacjach. Będą to następujące przypadki:
kiedy dożywotnik i osoba zobowiązana są w takich stosunkach, w których nie można wymagać od stron, żeby nadal pozostawały w bezpośredniej styczności ze sobą (np. sytuacja konfliktu pomiędzy stronami umowy o dożywocie). Zmiana wtedy polega na zmianie wszystkich lub niektórych uprawnień związanych z prawem dożywocia na dożywotnią rentę. Takiej zmiany może zażądać każda ze stron umowy,
jeśli zobowiązany z tytułu dożywocia doprowadzi do zbycia nieruchomości. W takim przypadku tylko dożywotnik może domagać się zmiany prawa dożywocia na dożywotnią rentę.
Zakończenie i rozwiązanie umowy o dożywocie – co warto wiedzieć?
Dożywocie jest prawem majątkowym osobistym. W związku z tym jest niezbywalne i nie podlega dziedziczeniu. Zgodnie z zapisami art. 908 § 1 k.c. wygasa zawsze z chwilą śmierci dożywotnika.
W przypadku ustanowienia prawa dożywocia dla kilku osób w jednej umowie o dożywocie, ulega odpowiedniemu uszczupleniu w razie śmierci jednej z nich (art. 911 k.c.).
W wyjątkowych sytuacjach umowa o dożywocie może zostać rozwiązana przez sąd (art. 913 § 2 k.c.).
Aby było to możliwe muszą wystąpić następujące przesłanki:
wytworzą się między dożywotnikiem a zobowiązanym takie stosunki, że nie można wymagać od stron dalszego pozostawania ze sobą w bezpośredniej ze styczności,
z żądaniem rozwiązania umowy o dożywocie musi wystąpić osoba zobowiązana z tytułu dożywocia lub dożywotnik będący zbywcą nieruchomości.
Jeżeli sąd uwzględni żądanie rozwiązania umowy o dożywocie, to prawo dożywocia wygasa i prawo własności nieruchomości przechodzi z powrotem na dożywotnika.
O podobnym rozwiązaniu prawnym, które z założenia ma zapewnić posiadaczowi nieruchomości możliwość przeniesienia własności tej nieruchomości na inne osoby, w zamian za możliwość dalszego korzystania z tej nieruchomości, piszemy we wpisie „Służebność mieszkania – co to takiego?”
Skontaktuj się z nami