05 gru Kto musi zapłacić zachowek? Cz. 2
Jak wspominaliśmy w pierwszej części artykułu „Kto musi zapłacić zachowek? Cz.1”, w pierwszej kolejności do zapłaty zachowku zobowiązani są spadkobiercy oraz zapisobiercy windykacyjni.
Jeśli nie uda się uzyskać zachowku od tych osób, można starać się o uzyskanie zachowku od osób, które otrzymały od spadkodawcy darowiznę. Właśnie na obdarowanych skupimy się w tej części artykułu.
Z tego artykułu dowiesz się:
Obowiązek zapłaty zachowku – obdarowani przez spadkodawcę
Obdarowany, czyli osoba, która otrzymała od zmarłego darowiznę jest zobowiązany pokryć zachowek w sytuacji, kiedy ani od spadkobierców, ani od zapisobierców windykacyjnych nie można uzyskać zachowku.
Uprawniony do zachowku może dochodzić od obdarowanego roszczenia o zachowek w granicach określonych w art. 1000 k.c. Dlatego też, odpowiedzialność na podstawie tego przepisu ogranicza się do wartości wzbogacenia będącego skutkiem darowizny.
W praktyce przyjmuje się, że granice wzbogacenia to różnica między wartością wzbogacenia uzyskanego z darowizny, a wartością przysługującego zachowku.
Wzbogacenie ma miejsce wtedy, gdy nie doszło do utraty lub zużycia przedmiotu darowizny lub innej zmiany w majątku obdarowanego. Należy też zdawać sobie sprawę z faktu, że utrata lub zużycie przedmiotu darowizny nie będzie wpływało na obowiązek wypłaty zachowku, jeżeli obdarowany powinien był się liczyć z obowiązkiem zapłaty zachowku.
Kiedy obdarowani muszą liczyć się z obowiązkiem zapłaty zachowku?
W świetle prawa obdarowanymi zobowiązanymi do zapłaty zachowku będą te osoby, na rzecz których spadkodawca dokonał darowizn doliczanych do spadku. Chodzi tu o poniższe darowizny:
dokonane na rzecz osób będących spadkobiercami lub uprawnionymi do zachowku niezależnie od daty zawarcia umowy darowizny,
dokonane na rzecz osób nie będących spadkobiercami lub uprawnionymi do zachowku, jeżeli do zawarcia umowy darowizny doszło w ciągu 10 lat od dnia śmierci spadkodawcy.
Natomiast do spadku nie dolicza się poniższych darowizn:
zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych (np. prezentów urodzinowych lub ślubnych jeżeli ich wartość mieści się w granicach społecznie uznawanych za uzasadnione w danym przypadku),
dokonanych przed dziesięciu laty licząc wstecz od dnia chwili śmierci spadkodawcy na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.
Co w przypadku, kiedy obdarowanych jest więcej?
Obdarowani powinni pokryć zachowek według kolejności, wedle której otrzymali darowiznę. W ich przypadku zasada odpowiedzialności solidarnej nie będzie miała zastosowania.
Dlatego tez w pierwszej kolejności zobowiązanym do zapłaty zachowku będzie ten obdarowany, który otrzymał darowiznę najpóźniej (czyli najbliżej śmierci spadkodawcy). Gdyby jednak ten obdarowany nie mógłby zapłacić zachowku, odpowiedzialność spadnie na obdarowanego wcześniej.
To co istotne, w przypadku darowizn obdarowany może się zwolnić z obowiązku zapłaty zachowku wydając uprawnionemu do zachowku przedmiot darowizny.
W następnej części artykułu odpowiemy m.in. na pytania dotyczące sytuacji, kiedy obdarowany jest sam uprawniony również do zachowku, jak wylicza się wartość darowizny oraz o przedawnieniu roszczeń o uzupełnienie zachowku od obdarowanego.
O tym, w jakiej wysokości przysługuje zachowek i co należy wziąć pod uwagę przy jego wyliczaniu piszemy w artykule „Ile wynosi zachowek?”, natomiast o grupach osób najbliższych, którym przysługuje prawo do otrzymania zachowku piszemy we wpisie „Zachowek – komu przysługuje?„. Dodatkowo o tym, czym jest zachowek można przeczytać we wpisie „Czym jest zachowek?„.
Skontaktuj się z nami