23 lis Zachowek – kto nie może go otrzymać? CZ. 2.
Jak wskazywaliśmy w pierwszej części naszego wpisu „Zachowek – kto nie może go otrzymać? CZ. 1.„, roszczenie o zapłatę określonej sumy pieniężnej z tytułu zachowku przysługuje tylko członkom najbliższej rodziny spadkodawcy. Jednak prawo przewiduje też szereg sytuacji, w których Ci uprzywilejowani krewni spadkodawcy również mogą zostać pozbawienie prawa do zachowku.
W tej części artykułu opiszemy dwie takie sytuacje – odrzucenie spadku przez spadkobierców oraz wydziedziczenie testamentowe.
Z tego artykułu dowiesz się:
Osoby, które odrzuciły spadek
Roszczenie o zachowek nie obejmuje spadkobierców, którzy odrzucili spadek. Zgodnie z prawem są oni traktowani na równi z osobami, które nie dożyły otwarcia spadku.
Spadkobierca może odrzucić spadek przed sądem lub przed notariuszem w ciągu 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o tytule swojego powołania do spadku (tj. że został powołany na podstawie ustawy bądź testamentu). O odrzuceniu spadku piszemy w nowym artykule.
Osoby wydziedziczone
Skuteczne wydziedziczenie pozbawia prawa do zachowku. Dzieje się tak na mocy art. 1008 k.c. Zgodnie z jego zapisami, spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku, jeżeli uprawniony do zachowku:
wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Wydziedziczenie następuje w testamencie spisanym przez spadkodawcę. Spadkodawca musi wskazać w treści testamentu przyczyny wydziedziczenia (np. poprzez wskazanie zdarzeń, które skutkowały dopuszczeniem się rażącej obrazy czci), a dodatkowo przyczyna ta musi być prawdziwa i uzasadniać wydziedziczenie w świetle przepisów prawa. Co istotne, wydziedziczenie jest traktowane jako wyjątek od zasady dziedziczenia i powody jego zastosowania wskazane w testamencie muszą mieć szczególny charakter.
Jeżeli wydziedziczenie zostało dokonane skutecznie – wydziedziczony zostanie pozbawiony prawa do zachowku. Nie oznacza to jednak, że np. jego dzieci nie będą mogły domagać się zachowku.
Wydziedziczenie kolejnych zstępnych jest możliwe, ale wymagałoby wskazania kolejnych szczególnych sytuacji wobec każdego z następnych zstępnych. Wynika to z faktu, że przyczyny wydziedziczenia dotyczące jednej osoby nie przenoszą się na inne osoby.
O tym, w jakiej wysokości przysługuje zachowek i co należy wziąć pod uwagę przy jego wyliczaniu piszemy w artykule „Ile wynosi zachowek?”, natomiast o grupach osób najbliższych, którym przysługuje prawo do otrzymania zachowku piszemy we wpisie „Zachowek – komu przysługuje?„.
Skontaktuj się z nami